Pojecia i podstawowe definicje w transporcie morskim
ACI – FEE (Advance Commercial Information Definition)
Projekt stworzony przez Agencję Kanadyjskiej Służby Granicznej w celu zwiększenia wydajności i poprawy bezpieczeństwa na granicach. ACI – FEE to procedura elektronicznego zgłoszenia przywożonych na teren Kanady ładunków. Towar ma możliwość wypłynięcia z EU dopiero po uzyskaniu zgody z systemu celnego Kanady. Przypływający do Kanady towar bez dokonanej procedury ACI jest cofany na koszt eksportera z powrotem do miejsca nadania.
ALSC (American Lumber Standard Committee)
Dodatkowa opłata portowa.
AMS – FEE (Automated Manifest System)
Procedura elektronicznego zgłoszenia wywożonych towarów stosowana przez Stany Zjednoczone. Umożliwia szybką i bezpieczną elektroniczną odprawę celną. AMS został stworzony, aby ułatwić i pomóc w celnej identyfikacji. Towar ma możliwość wypłynięcia z EU dopiero po uzyskaniu zgody z systemu celnego USA. Towar przypływający do USA bez dokonanej procedury AMS jest cofany na koszt eksportera z powrotem do miejsca nadania.
ARB (Arbitrary surcharge)
Dopłata arbitralna.
ATB Service Charge
Dodatkowa opłata celna pobierana w przypadku tranzytu przez port w Hamburgu (Niemcy).
B/L – FEE (Bill of Lading=Konosament )
Opłata dokumentacyjna. Opłata pobierana przez przewoźnika za wystawienie konosamentu (morski list przewozowy).
BAF (Bunker Adjustment Factor)
Dodatek paliwowy nakładany przez konferencję żeglugową lub armatora. Jego celem jest zniwelowanie efektów zmiany cen na rynku paliw. Wysokość dodatku paliwowego jest zmienna, ustalana na pewien czas np. na miesiąc i zależy od aktualnej ceny ropy naftowej na rynkach światowych.
BLB (BL AMENDMENT BEFORE MANIFEST FILING)
Procedura elektronicznego zgłoszenia wywożonych towarów realizowana przez Meksyk, ułatwiająca odprawę celną. Towar ma możliwość wypłynięcia z EU dopiero po uzyskaniu zgody z systemu celnego Meksyku. Towar przypływający do Meksyku bez dokonanej procedury BLB jest cofany na koszt eksportera z powrotem do miejsca nadania.
CAF (Currency Adjustment Factor)
Dodatek walutowy służy zminimalizowaniu efektów wahań kursów walutowych. Jest to rodzaj opłaty stosowanej przez przewoźników w transporcie morskim i lotniczym. Został wprowadzony ze względu na zmieniające się kursy walut. Ustalany na podstawie średniej arytmetycznej średnich kursów NBP z miesiąca poprzedzającego miesiąc obowiązującego wskaźnika.
CLF (Collection – FEE (if o/f collect)
Opłata pobierana jeśli fracht został zabukowany/zarezerwowany z płatnością przy odbiorze.
CTF (Clean Truck Fee)
Dodatkowa opłata pobierana przez porty w Los Angeles (USA), która ma przyczynić się do zmiany wyposażenia portów. Środki z tej opłaty zostaną przeznaczone na wymianę starych pojazdów używanych w portach na nowe przyjazne i bezpieczne dla środowiska.
DOC – FEE
Opłata dokumentacyjna. Pokrywa koszty administracyjne związane z rejestracją, zmianami lub innymi formalnościami.
DPS (Destination Port/Terminal Security Charge)
Dodatek pobierany przez port lub terminal docelowy w celu zapewnienia bezpieczeństwa i ochrony załogi statków, portu, a także ładunku. Występuje najczęściej w imporcie FCL. Realizacją środków bezpieczeństwa określonych przez port i statek zajmują się wykwalifikowani i przeszkoleni pracownicy. Ustalone warunki dotyczące bezpieczeństwa muszą być wykonane zarówno ze strony statków jak i portów.
EBAF (Emergency Adjustment Factor)
Specjalna dopłata służąca zniwelowaniu wahań cen paliwa – każdorazowo decyzja o jej naliczeniu podejmowana jest przez armatora realizującego transport.
ECS (Congestion Surcharge)
Dodatek za utrudnienia związane ze zbyt dużą liczbą ładunków w porcie. Linie żeglugi morskiej mają prawo nałożyć dodatkową opłatę na transport towarowy w celu odzyskania utraconych przychodów. Na przykład na pokrycie strat spowodowanych przez zatory lub bezczynność statków obsługujących dany port. Innym czynnikiem, który wpływa na przeciążenia portu są strajki pracowników.
ENS – FEE (Entry Summary Declaration)
Deklaracja skrócona wprowadzona przez 27 państw członkowskich UE oraz Norwegię i Szwajcarię. Opłaty są pobierane za konosament dla ładunków podąrzających do UE.
ERIS (Extra risk insurance surcharge)
Ubezpieczenie od dodatkowego ryzyka.
FS (Fuel Surcharge)
Dopłata paliwowa. Zmienna dopłata, która jest zależna od ceny ropy naftowej na rynkach światowych.
FTX (Freight Tax Surcharge)
Podatek frachtowy nakładany przez rząd. Opłacany w imieniu załadowcy lub odbiorcy przez przewoźnika morskiego.
ISPS (International Security Port Surcharge)
Dodatek bezpieczeństwa, służy pokryciu kosztów dodatkowych czynności, które wykonują służby portowe oraz służby bezpieczeństwa. Został wprowadzony po atakach terrorystycznych 11 września w USA.
LSF (Fuel Low Sulphur Surcharge)
Dopłata za paliwo o zbyt wysokiej zawartości siarki. Statki pływające na obszarze objętym limitem zawartości siarki w paliwie, muszą używać olejów opałowych o zawartości siarki nieprzekraczającej określonej ilości np. 1,5%. Dotyczy to między innymi Obszaru Morza Bałtyckiego, Kanady i USA.
LTL (Less Than Truck Load)
Transport nie pełno pojazdowy. To ładunek który zajmuje jedynie część przestrzeni pojazdu, dlatego też zwany jest ładunkiem częściowym. Koszt transportu przesyłki LTL nie obejmuje wynajęcia całej ciężarówki do przewozu, tylko jej część.
LWS (Low Water Surcharge)
Dodatek frachtowy związany z niskim poziomem wód w rzekach (np. na rzece Świętego Wawrzyńca, Montreal, Kanada). W pewnym okresie poziom wód może się znacznie obniżyć i utrudnić transport śródlądowy oraz zwiększyć jego koszt.
PCC (Panama Canal Charge)
Dodatkowa opłata pobierana od przewoźników za przepłynięcie przez Kanał Panamski. Kanał Panamski łączy wody Oceanu Atlantyckiego oraz Oceanu Spokojnego, pozwala skrócić czas transportu morskiego i zaoszczędzić kilkanaście tysięcy kilometrów.
PEAD (Personal effects and donation)
Mienie przesiedleńcze i darowizny. Mienie przesiedleńcze to rzeczy przeznaczone na własny użytek osób zainteresowanych lub służące w ich gospodarstwach domowych. Ustawa o podatku od towarów i usług zwalnia od podatku przedmioty importowane przez osoby fizyczne przenoszące miejsce zamieszkania z terytorium państwa trzeciego na terytorium danego kraju, jeśli zostaną spełnione określone warunki. Darowizna to przekazanie przez darczyńce przedmiotów nieodpłatnie, za które obdarowany nie musi nic przekazać w zamian. Darowizna na rzecz nabywcy spoza kraju nie jest traktowana jako eksport.
PPF (Pier Pass Fee)
Dodatkowa opłata pobierana przez port w Los Angeles (USA). Dotyczy ładunku przewożonego przez port ciężarówką w godzinach szczytu. Opłata nie zostanie pobrana, jeśli ładunek przechodzi przez terminal w godzinach poza szczytem lub koleją, a nie stosuje się w ogóle dla tych które są transportowane statkiem.
PRS (Piracy Risk Surcharge)
Dodatek z tytułu konieczności opłacenia służb zapewniających bezpieczeństwo statków poruszających się w rejonach zagrożonych atakiem piratów.
PRT (Port Surcharge)
Opłata pobierana przez niektóre porty
PSS (Peak Season Surcharges)
Dopłata wprowadzana w sezonie wzmożonych przewozów obecnie od 1 czerwca do 31 października. Dotyczy ładunków transportowanych z Azji.
PU (Pick Up)
Podjęcie ładunku u dostawcy.
RIB – FEE
Opłata za tranzyt w porcie pośrednim. Pobierana głównie w portach Afryki.
SCT (Suez Canal Fee)
Dodatkowa opłata pobierana za transport Kanałem Sueskim. Kanał liczy sobie 163 km długości. Dzięki wybudowaniu Kanału Sueskiego skrócono trasę żeglugową z Europy do Azji o kilka tysięcy kilometrów.
TCFB – FEE (Tanzania Central Freight Bureau)
Opłata manipulacyjna nałożona przez rząd Tanzanii, na towary rozładowane lub załadowane w jakimkolwiek porcie w Tanzanii.
THC (Terminal Handling Charges)
Składka nadbrzeżna dotyczy przesyłek FCL (Full Container Load). Jest pobierana za czynności związane z obsługą kontenerów w terminalu kontenerowym przed załadunkiem na pokład statku. Zadania obejmują rozładunek kontenera z samochodu ciężarowego, układanie i transport pod dźwig.
THC IMO (Terminal Handling Charges IMO)
Składka nadbrzeżna nakładana za towary IMO (towary sklasyfikowane przez ONZ jako niebezpieczne). Transport towarów IMO wiąże się z dodatkowymi czynnościami takimi jak rozplanowanie towarów w terminalu i na pokładzie statku.
WRS (War Risk Surcharge)
Dodatek za ryzyko wojny. Rodzaj ubezpieczenia, które obejmuje szkody powstałe z powodu działań wojennych, w tym inwazji, powstania, buntu i porwania (uprowadzenia). Różni się w zależności od aktualnej sytuacji w państwach, do których statek będzie podróżować.
Konosament
(fr. connaissement – znak rozpoznawczy), ang. „bill of lading” (BOL lub B/L), morski list przewozowy, świadectwo ładunkowe potwierdzające odbiór określonego ładunku na statek i zobowiązujące przewoźnika do wydania ładunku w porcie przeznaczenia posiadaczowi konosamentu.
– Odprawa celna eksportowa (co to jest, co jest potrzebne z dokumentów)
Odprawa celna jest nieodłącznym elementem transportu międzynarodowego. Wszystkie towary przywożone spoza UE oraz wywożone poza jej terytorium podlegają obowiązkowi zgłoszenia tego faktu w Urzędzie Celnym.
EORI
Numer EORI to skrót od Wspólnotowy System Rejestracji i Identyfikacji Podmiotów Gospodarczych (Economic Operators Registration and Identyfication). Numer ten jest przyznawany jednorazowo i jest niepowtarzalny dla całego terytorium EU.
Każda firma chcąca importować lub eksportować towary musi posiadać ten numer. Od sierpnia 2015 roku nie można już składać papierowych wniosków w oddziałach celnych o nadanie numeru EORI.
Więcej informacji o rejestracji numeru EORI na stronie:
http://www.finanse.mf.gov.pl/clo-informacje-dla-przedsiebiorcow/eori/informacje-podstawowe
Podstawowe skróty stosowane w transporcie morskim
AFT – At or towards the stern or rear of a ship
AGW – All Going Well
A/S – Alongside
BAF – Bunker Adjustment Factor. A Fuel Surcharge expressed as a percentage added or subtracted from the freight amount reflecting the movement in the market place price for bunkers / zmienny dodatek paliwowy.
BALLAST – Heavy weight, often sea water, necessary for the stability and safety of a ship which is not carrying cargo / ładunek balastujący
BAREBOAT CHTR – Bareboat Charter Owners lease a specific ship and control its technical management and commercial operations only / czarter statku bez załogi.
BL / Bill of Lading / A document signed by the carrier which acts as a receipt and evidence of title to the cargo / konosament, morski list przewozowy .
CAF – Currency Adjustment Factor / dodatek walutowy
CBM – cbm, Cubic Meter / metr sześcienny
CBFT / or CFT / – cbft / cft, Cubic Feet / stopa sześcienna
CFR / or C&F / – Cost and Freight / Koszt i Fracht
CHGS – Charges / opłaty
CIF – Cost, Insurance & Freight. Seller pays all these costs to a nominated port or place of discharge / CIF /
CK – Check
CLECAT – European Organisation for Forwarding and Logistics w Brukseli, www.clecat.org
COD – Cash On Delivery
CDD – (Cargo Data Declaration), również występuje jako ENS / EAM i dotyczy ładunków importowanych do Unii Europejskiej.
COGSA – Carriage of Goods by Sea Act
CONS – Consumption
CNTR – Container / kontener
CPT = Carriage Paid To
CST – COST / koszt
CUC – Chasis Using Charge / opłata za naczepę kontenerową
DDU – Delivered Duty Unpaid
DDP – Delivered Duty Paid
DEM – Demurrage
DET – Detention
D / THC – Destination THC / koszty portowe w porcie wyładunku
DWAT / or DWT / – Deadweight. Weight of cargo, stores and water, i.e. the difference between lightship and loaded displacement / nośność całkowita statku.
EC – East Coast / Wschodnie wybrzeże
E.S.T. – Eastern Standard Time / czas urzedowy wschodnioamerykański
ETA – Estimated Time of Arrival / przybliżony czas przybycia
ETD – Estimated Time of Departure / przybliżony czas wypłynięcia /
ETS – Estimated Time of Sailing
EXW – Ex Works / z zakładu
FAS – Free Alongside Ship. Seller delivers goods to appropriate dock or terminal at port of embarkation and buyer covers costs and risks of loading / dostarczony wzdłuz burty statku.
FDIS – Free Discharge
FEU – Forty foot container equivalency unit Standard 40′ Container
FIATA – International Federation of Freight Forwarders Associations „FIATA” w Zurychu, www.fiata.com
FILO – Free In/Liner Out. Seafreight with which the shipper pays load costs and the = carrier pays for discharge costs.
FIO – Free In/Out. Freight booked FIO includes the sea freight, but no loading/discharging costs, i.e. the charterer pays for cost of loading and discharging cargo.
FIOS – Free In/Out Stowed. As per FIO, but includes stowage costs.
FIOSLSD – Free In/Out Stowed, Lashed, Secured and Dunnaged. As per FIO, but includes cost of lashing securing and dunnaging cargo to Masters satisfaction.
FIOST – Free In/Out and Trimmed. Charterer pays for cost of loading/discharging cargo, including stowage and trimming.
FMC – Federal Maritime Commission US government agency / Amerykańska Federalna Agencja odpowiedzialna za regulację transportu morskiego w USA
FOB – Free on Board. Seller sees the goods „over the ship’s rail” on to the ship which is arranged and paid for by the buyer
FOFFER – Firm Offer / oferta
FOG – For Our Guidance
FOQ – Free On Quay
FOR – Free On Rail
FOT – Free On Truck
FUM – Fumigation charge / koszty fumigacji
FYG – For Your Guidance
FYI – For Your Information
GA – General Average
GRT – Gross Registered Tonnage
HMS – Heavy Metal Scrap
IBF – Ice Break Fee – zwany również Winter Surcharge (przy wysyłkach np. do St. Petersburga)
IMDG – International Maritime Dangerous Goods
IMO – International Maritime Organization / IMO /
IN GAUGE – w wymiarze jednostki transportowej
INTERMODAL – Carriage of a commodity by different modes of transport, i.e. sea, road, rail and air within a single journey.
IU – If Used
LIFO – Liner In / Free Out / Loading is at Liner cost, Discharging is at Consigner’s cost /
LOA – Length Overall of the vessel
LOW – Last Open Water
LWS – Low Water Surcharge
LS / or LUMPS / – Lumpsum
MT – Metric Ton / i.e. 1,000 kilos / 2204.6lbs /
M/V – Motor Vessel
NOR – Notice of Readiness
NRT – Net Registered Tonnage
OFC – Ocean Freight Charge / fracht morski
OOG – out of gauge / ponadgabaryt
OGS – Out of Gauge Surcharge / opłata za ponadgabaryt
OO – Owners Option
OWS – Owners
PCS – Panama Canal Surcharge / dodatek za transport via Kanał Panamski
PCT – Percent / procent
PDPR – Per Day Pro Rata
PERDIEM – Per Diem / By the Day
PSS – Peak Season Surcharge / dodatek sezonowy
RCVR – Receivers / odbiorca
ROB – Remaining On Board
SCS – Suez Canal Surcharge / dodatek za Kanał Sueski
SEAFREIGHT – Costs charged for transporting goods over the sea. This does not cover any haulage or loading/discharging costs but the sea transport only.
SHINC – Sundays / Holidays Included
SHEX – Sundays / Holidays Excluded
SOC / S.O.C. – Shipper Own Container / kontener załadowcy
SOF – Statement Of Facts
SRBL – Signing and Releasing Bill of Lading
SSHEX / or SATSHEX / – Saturdays, Sundays, Holidays Excluded
SSHINC – Saturdays, Sundays, Holidays Included
STABILITY – It is paramount that a vessel is stable in all respects at all times. When cargo is loaded / discharged, the stability is monitored by a computer, which takes into account the weight and position of cargo within the vessel.
STARBOARD – Right side of a ship when facing the bow
SUB – Subject (to)
TEU – Twenty Foot Equivalency Unit Standard 20′ Container / jednostka pojemności rownoważna ekwiwalentowi kontenera 20 ft
TTL – Total
WPD – Weather Permitting Day
WRS – War Risk Surcharge / dodatek frachtowy pobierany za ryzyko wojenne
WWD – Weather Working Day
WWR – When, Where Ready
V.A.T.O.S. – valid at the time of shipment / dotyczy dodatków do frachtu morskiego /